Lekkim piórem dietetyka – Krótki poradnik jak przeżyć Święta i nie przytyć
27 kwietnia 2018
Lekkim piórem dietetyka – Instrukcja obsługi noworocznego odchudzania
27 kwietnia 2018
Fruktoza, czyli popularny cukier owocowy, należy do grupy monosacharydów. W wątrobie i jelitach przekształca się w glukozę. Jest dwa razy słodsza od sacharozy. Występuje naturalnie w miodzie, owocach, sokach owocowych, nektarze kwiatów oraz spermie ssaków. Fruktoza często również używana jest do słodzenia napojów, czy produktów słodkich. Ze względu na jej niski Indeks Glikemiczny, który wynosi 20, można spotkać się z zaleceniami, aby stosować ją do słodzenia zamiast sacharozy (popularnego cukru, który znajduje się na naszych stołach- IG=70). Czy te zalecenia są godne uwagi? Czy stosowanie fruktozy jest bezpieczne? Czy jest różnica w spożywaniu fruktozy naturalnie występującej w żywności, w porównaniu do sztucznej? Postaram się w tym artykule przedstawić stanowisko nauki i odpowiedzieć na powyższe pytania.
Metabolizm fruktozy, bez wchodzenia w szczegółu można przedstawić w następujący sposób:
Fruktoza, która trafia do wątroby może zostać wykorzystana w dwóch celach- energetycznym, na potrzeby wątroby, lub do odbudowy glikogenu wątrobowego po uprzednim przekształceniu w glukozę. Jeżeli żadna z powyższych funkcji nie może zostać spełniona, fruktoza zostaje zamieniona w tkankę tłuszczową.
Wpływ spożywania fruktozy i glukozy na hormony regulujące uczucie głodu i sytości
W badaniu Effects of Fructose vs Glucose on Regional Cerebral Blood Flow in Brain Regions Involved With Appetite and Reward Pathways dr Kathleen A. Page wraz z zespołem starał się wykazać jakie czynniki neurofizjologiczne występują w związku pomiędzy spożyciem fruktozy, a wzrostem masy ciała. W badaniu wzięło udział dwudziestu zdrowych ochotników, którzy po wypiciu roztworów glukozy lub fruktozy zostali poddani badaniu rezonansem magnetycznym. Badacze sprawdzali przepływ krwi przez podwzgórze, oraz korelację pomiędzy podwzgórzem oraz odpowiedzią innych regionów mózgu po spożyciu glukozy i fruktozy. Badanie wykazało istotne zmniejszenie przepływu krwi przez podwzgórze po spożyciu glukozy w porównaniu do fruktozy. Spożycie fruktozy w porównaniu do glukozy, hamuje wzrost poziomu hormonu sytości sytości- glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1) oraz nie obniża poziomu greliny- hormonu, który powoduje, iż odczuwamy głód i którego poziom obniża się w raz z dostarczeniem energii.
Metabolizm fruktozy odbywa się z pominięciem pobudzenia uczucia sytości, w związku z czym spożywając jej duże ilości możemy spożyć zdecydowanie więcej węglowodanów, niż miałoby to miejsce w przypadku spożywania innego rodzaju cukru, a to może w prosty sposób doprowadzić do zwiększenia masy ciała.
Wpływ zawartości fruktozy w diecie na masę ciała
W badaniu The effect of two energy-restricted diets, a low-fructose diet versus a moderate natural fructose diet, on weight loss and metabolic syndrome parameters: a randomized controlled trial. Madero wraz z zespołem porównali wpływ diety o niskiej oraz umiarkowanej zawartości fruktozy na wagę oraz parametry zespołu metabolicznego, przy zachowaniu jednakowej kaloryczności diety. W badaniu wzięło udział 131 osób, którzy spożywali dziennie 1500, 1800 lub 2000 kcal. w zależności od płci, wieku i wzrostu. Badanych podzielono na 2 grupy, pierwsza z nich dostarczała do 20 g. fruktozy na dobę, druga 50-70 g. Źródłem fruktozy dla drugiej grupy były owoce. Wyniki badania pokazały spadek masy ciała w obu grupach, jednak w grupie o umiarkowanej zawartości fruktozy spadek ten był większy (4.19 ± 0.30 kg) vs. (2.83 ± 0.29 kg). Badacze twierdzą, że redukcja kaloryczności diety wraz ze wzrostem spożycia fruktozy, mogą przyczynić się do zmniejszenia częstotliwości występowania otyłości oraz cukrzycy typu 2.
Badanie dr James W. Anderson na 14 letnim cukrzyku wykazało, że w celu promowania należnej masy ciała, spożywanie krystalicznej fruktozy jako część dieta bogatej w węglowodany oraz błonnik, o kontrolowanej kaloryczności, może być akceptowalne i bezpieczne dla indywidualnych przypadków.
Syrop glukozowo-fruktozowy
Jednym ze źródeł fruktozy jest syrop glukozowo-frukotozowy (HFCS), który w dzisiejszy czasach dodawany jest praktycznie do wszystkiego. Możemy znaleźć go w kolorowych napojach, piwie, napojach dla sportowców, sokach, lodach, galaretkach czy konserwach rybnych. Cechuje go szereg różnych właściwości, które z punktu widzenia przemysłu spożywczego są zdecydowanie lepsze, niż zwykłego cukru. Niestety HFCS działa szkodliwie na nasz organizm, co przejawia się w zwiększonym ryzyku wystąpienia nadwrażliwości jelita grubego, cukrzycy typu 2, podwyższa poziom trójglicerydów oraz powoduje spadek wrażliwości organizmu na leptynę.
W ostatnich latach wiele mówi się o negatywnym wpływie fruktozy na zdrowie człowieka, a konkretniej na wątrobę, powodując jej stłuszczenie. Negatywny wpływ fruktozy na wątrobę ma ścisłe powiązanie z metabolizmem samej fruktozy, który podobny jest do metabolizmy etanolu.
Wydaje się więc, że spożywanie fruktozy w postaci warzyw czy owoców, a więc tej pochodzenia naturalnego, nie powoduje negatywnych skutków zdrowotnych, a nawet może okazać się pomocne w walce z zbędnymi kilogramami.
Źródła:
-
Effects of Fructose vs Glucose on Regional Cerebral Blood Flow in Brain Regions Involved With Appetite and Reward Pathways
-
The effect of two energy-restricted diets, a low-fructose diet versus a moderate natural fructose diet, on weight loss and metabolic syndrome parameters: a randomized controlled trial.
-
Metabolic Effects of Fructose Supplementation in Diabetic Individuals
