IS – indeks sytości

IS – indeks sytości, czyli wskaźnik, który został opisany po raz pierwszy przez Dr Susanna Holt, określa w jakim stopniu konkretny produkt spożywczy jest w stanie zaspokoić odczucie głodu.

Warto tutaj wspomnieć o definicji głodu oraz sytości. Głód – określany jest jako fizjologiczna potrzeba jedzenia, natomiast sytość – jest to stan pełnego nasycenia i przyjemnego uczucia pełności w żołądku.

Wpływ żywności na sytość w czasie przestawia tzw. „kaskada sytości”, jest to model, który definiuje cztery etapy i pozwala na ocenę mechanizmów wpływających na sytość organizmu.

1. sensoryczny – oczekiwania względem zapachu, tekstury oraz smaku potrawy,
2. poznawczy – doznania, które są związane z konkretnym posiłkiem,
3. przed absorpcyjny – etap, w którym pokarm znajduje się w żołądku i dochodzi do rozdęcia żołądka, co przyczynia się do wysłania sygnałów do mózgu i inicjację sytości,
4. po absorpcyjny – w ostatnim etapie składniki odżywcze są wychwytywane przez różnorodne receptory znajdujące się w organizmie.

Poniższa tabela zawiera zestawienie produktów poddanym badaniu przeprowadzonym przez dr. S. Holt. Jako punkt odniesienia przyjęto białe pieczywo, dla którego IS = 100 %, produkty o indeksie poniżej 100 %, dają mniejsze uczucie sytości w porównaniu z produktami powyżej 100%.

Badanie wykazało, że największe uczucie sytości dają nam produkty pełnoziarniste o niskim indeksie glikemicznym i bogate w błonnik oraz białko zwierzęce. Natomiast najmniejsze uczucie sytości występuje po spożyciu produktów wysoko-przetworzonych. Wskaźnik ten, może okazać się pomocy podczas stosowania diet niskokalorycznych.

Czy to oznacza, że opierając swoją dietę o produkty z wysokim IS, mamy gwarancję, że nie będziemy odczuwać głodu?

Otóż nie, przeprowadzone badanie sprawdzało wyłącznie subiektywne odczucia po spożyciu danego produktu. Musimy pamiętać o tym, że w dietetyce nic nie jest czarno-białe, za spożywaniem posiłków i wszelkiego rodzaju produktów żywnościowych kryje się szereg reakcji fizjologicznych, psychologicznych oraz społecznych.

Źródła:

– Bellisle F., Blundell J. E.: Satiation, satiety: concepts and organization of behavior. W: Satiation, satiety and the control of food intake: theory and practice. Ed. J. E. Blundell, F. Bellisle. Oxford : Woodhead Publishing, 2013, 8-10

– Holt, S. H. Miller J. C., Petocz P., Farmakalidis E.: A satiety index of common foods. Eur. J. Clin. Nutr. 1995, 49, 9, 675

-Skotnicka M. i in., Rola składników odżywczych w regulacji sytości organizmu, Ann. Acad. Med. Gedan., 2015, 45, 79-87

– Galiński G. i in., Ocena indeksu sytości wybranych produktów spożywczych w zależności od wieku badanych osób, Probl Hig Epidemiol, 2013, 94(2), 321-323