Kurkuma lekiem na wszystko?

Kurkuma nazywana również ostryżem długim wywodzi się z Indii. Od lat jest stosowana w kuchni w celu nadania potrawom pożądanej barwy oraz smaku. Ponadto kurkuma wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych, które były wykorzystywane już w 700 r n.e!

Największą aktywność oraz wpływ na organizm wykazuje zawarta w kurkumie – kurkumina (stanowi 77% substancji zawartych w kurkumie). Należy do związków fenolowych, które wykazują szerokie działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne. Z tego względu przeprowadzono szereg badań, które wzięły pod uwagę wpływ kurkumy m.in. na choroby neurodegeneracyjne, nowotworowe, metaboliczne oraz zapalne.

Choroby neurodegeneracyjne

Do grupy tych chorób należy m.in choroba Alzheimera oraz Parkinsona. Kurkuminoidy zawarte w kurkumie wykazują zdolność do zmniejszenia wytwarzania się blaszek beta amyloidu, który odpowiedzialny jest za rozwój i postęp choroby Alzhimera. Ponadto działanie antyoksydacyjne pozwala na ochronę przed wolnymi rodnikami naszego układu nerwowego. Może to korzystnie korelować ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia wymienionych chorób.

Choroby nowotworowe

Kurkumina działa hamująco na proliferację (podział) oraz migrację komórek nowotworowych. Jednocześnie aktywuje szlaki apoptozy, odpowiedzialne za śmierć komórki nowotworowej. Największą aktywność antynowotworową  wykazuje przeciwko nowotworom przewodu pokarmowego (żołądka, dwunastnicy oraz jelita grubego).

Choroby metaboliczne

Tutaj skupiono się przede wszystkim na cukrzycy. Wykazano, że suplementacja kurkuminą (w dawce 100 mg przez kilka tygodni)  przyczynia się do obniżenia poziom glukozy oraz hemoglobiny we krwi. Ponadto wykazała efekt ochronny przed rozwojem powikłań cukrzycy tj. nefropatia oraz neuropatia cukrzycowa.

Choroby zapalne

Pozytywny wpływ kurkumy wykazano m.in. w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) oraz chorobach zapalnych jelit tj. choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG).  W RZS kurkuma pozytywnie wpływa na zmniejszenie bólu w stawach już po 3 miesiącach suplementacji. Natomiast w chorobach zapalnych jelit przyczyniła się do zmniejszenia objawów choroby w postaci bólów brzucha, krwawienia oraz biegunek.

Pozostałe choroby

Oprócz grupy w/w chorób kurkuma zmniejsza ryzyko występowania chorób oczu (więcej informacji na ten temat znajdziecie tutaj). Jej pozytywny wpływ również odnotowano w trakcie leczenia depresji, gdzie zapobiegała obniżeniu nastroju charakterystycznego dla tej jednostki chorobowej.

Ponadto wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze oraz przeciwpasożytnicze.

Zalecane dzienne spożycie

Niestety na dzień dzisiejszy nie ma dokładnych zaleceń dotyczących stosowania kurkumy. Za bezpieczną dobową dawkę rekomendowaną przez EFSA przyjmuje się 3 mg/kg m.c. Wyższe dawki nie są zalecane u kobiet w ciąży oraz podczas stosowania niektórych leków.

Kolejnym problemem jest słaba biodostępność kurkumy oraz rozpuszczalność w wodzie. Aby zwiększyć jej wchłanianie należy spożywać ją w obecności tłuszczów, pieperyny (składnik m.in czarnego pieprzu) oraz w wyższej temperaturze. W suplementach lepszą biodostępność uzyskuje się poprzez próbę utworzenia kompleksów z polisacharydami, czy fosfolipidami.

Podsumowując

Włączenie do naszej codziennej diety kurkumy w postaci przyprawy, jak i suplementu może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Natomiast warto mieć na uwadze fakt, że 1 produkt spożywczy nie jest panaceum na całe „zło”. Gdyż rozwój wielu chorób zależy od różnych czynników tj. podłoże genetyczne, wpływ środowiska zewnętrznego oraz styl życia, na który składa się odpowiednio zróżnicowana i zbilansowana dieta, umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz aktywność fizyczna.

Źródła:

• Joanna M. Wierońska. Kurkuma – roślinne panaceum. Wszechświat, t. 118, nr 4 ̶ 6/2017
• Sylwia Przybylska. Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy. Probl Hig Epidemiol 2015, 96(2): 414-420
• Dorota M. Radomska-Leśniewska, Anna Osiecka-Iwan, Anna Hyc, Agata Góźdź,  Anna M. Dąbrowska, Piotr Skopiński. Therapeutic potential of curcumin in eye diseases. Central European Journal of Immunology 2019; 44(2)